Συναντήσεις - συζητήσεις

Η ΕΜΝΕ οργανώνει από το 1975 στα Γραφεία της, ανά δεκαπενθήμερο περίπου και ημέρα Τετάρτη, δημόσιες ομιλίες-συζητήσεις σε θέματα νεοελληνικού κυ­ρίως ενδιαφέροντος. Πλήρες χρονικό των συναντήσεων αυτών από το 1975 μπορείτε να δείτε εδώ. Οι δεκαπενθήμερες συναντήσεις πήραν από το 1977 και ύστερα, τη μορφή ομιλιών σε ειδικά θέ­ματα. Βασική επιδίωξη της ΕΜΝΕ είναι οι ανακοινώσεις να έχουν, κατά το δυνατόν, σεμιναριακό χαρακτήρα: να αναφέρονται δηλαδή σε ένα συγκεκριμένο θέμα, νεοελληνικού ή ιστοριογραφικού γενικά ενδιαφέροντος, το οποίο αποτελεί αντικείμενο μελέτης του ομιλη­τή, και να επιτρέπουν τον διάλογο με το ακροατήριο. Το πρό­γραμμα των ομιλιών καταρτίζεται από την Επιτροπή Παρουσιά­σεων, η οποία αναζητά τους ομιλητές στον κύκλο των νεοελληνι­στών, με την ευρεία έννοια του όρου, αλλά και στον χώρο των ιστορικών γενικά και των επιστημόνων με ιστοριογραφικά ενδια­φέροντα. Επιδίωξη της Επιτροπής είναι να αντιπροσωπεύονται στο πρόγραμμα, κατά το δυνατόν, όλοι οι τομείς της ιστορικής επιστήμης.

Οι ομιλίες έχουν συνήθως τον χαρακτήρα της παρουσίασης μιας ερευνητικής εργασίας «εν τω γίγνεσθαι», χωρίς να αποκλείον­ται βέβαια και οι παρουσιάσεις ολοκληρωμένων εργασιών. Στόχος της Εταιρείας πάντως είναι οι ομιλίες να μην είναι εξαντλητικές και να επιτρέπουν τη συμμετοχή του ακροατηρίου. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι συνήθως η ακόλουθη: Ο ομιλητής παρου­σιάζει σε γενικές γραμμές το θέμα του, που μπορεί να είναι και αντικείμενο διδακτορικής διατριβής, τις μεθοδολογικές επιλογές του, τα προβλήματα που συναντά στην έρευνα και τη μελέτη του θέματός του και τους τρόπους με τους οποίους προσπάθησε να τα αντιμετωπίσει. Ακολουθεί συζήτηση πάνω στα ζητήματα που έθε­σε ο ομιλητής και αναζητούνται μέσα από τον διάλογο εναλλα­κτικοί δρόμοι για την αντιμετώπιση των θεωρητικών και ερευνη­τικών προβλημάτων. Η παρακολούθηση των ομιλιών από το ακροα­τήριο και η συμμετοχή του στη συζήτηση διευκολύνεται απο μι­κρές περιλήψεις ή άλλα σχετικά κείμενα που o εισηγητής μοιρά­ζει πριν από την ομιλία του. Παράλληλα με τις ομιλίες αυτές, γίνονται συλλογικές παρουσιάσεις ερευνητικών εργασιών και ανοι­χτές συζητήσεις πάνω σε ποικίλα θέματα και προβλήματα της σύγχρονης ιστοριογραφίας.

Από το φθινόπωρο του 2003 όταν καταρτίζεται το πρόγραμμα των παρουσιάσεων, ορίζονται για κάθε μία από αυτές ένας, δύο ή και περισσότεροι "συζητητές", ειδικοί δηλαδή κατά τεκμήριο ερευνητές, οι οποίοι με τις παρατηρήσεις και τις παρεμβάσεις τους, όταν ο ομιλητής τελειώσει, συμβάλλουν στο να ακολουθήσει μία δημιουργική συζήτηση.

Αν είσαι ερευνήτρια/ερευνητής και θέλεις να παρουσιάσεις τη δουλειά σου στο πλαίσιο των συναντήσεων της ΕΜΝΕ, ή αν θέλεις να προτείνεις οτιδήποτε σχετικό με τις συναντήσεις-συζητήσεις, στείλε μας ένα μήνυμα από εδώ, δίνοντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες (ιδιότητα, θέμα, πλαίσιο της έρευνας).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ-ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ

	ΜΑΡΤΙΟΣ 2024 – ΙΟΥΝΙΟΣ 2024
Τετάρτη 20.03.2024 Kαλλιόπη Γερωνυμάκη Συζητήτρια: Ελένη Κυραμαργιού	Δωρήτρια χώρα; Στιγμές από τη μεταπολεμική παρουσία της Ελλάδας στη διεθνή ανθρωπιστική δράση και διπλωματία (1950-1976) Ο ρόλος που διαδραμάτισε η Ελλάδα ως πάροχος ανθρωπιστικής βοήθειας προς τρίτες χώρες του κόσμου μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου παραμένει σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητος. Ενώ η ιστοριογραφική παραγωγή έχει στρέψει τα φώτα της στην οικονομική βοήθεια που δέχτηκε η Ελλάδα κατά τη διάρκεια του πολέμου και κυρίως μετά τη λήξη του, λίγα στοιχεία έχουν συγκεντρωθεί για την ανθρωπιστική πρωτοβουλία που ανέπτυξαν οι ελληνικές κυβερνήσεις αλλά και παράλληλοι μη κρατικοί φορείς σε χώρες θεωρούμενες ως «αναπτυσσόμενες», στην Αφρική, στην Ασία και στη Λατινική Αμερική. Η ανακοίνωση θα παρουσιάσει τα πρώτα ευρήματα της έρευνας που διεξάγεται στο πλαίσιο του προγράμματος ERC Advanced Grant HUMANEUROMED «Ανθρωπιστική βοήθεια και Μεσογειακή Ευρώπη (1945-1990)». Βασικός άξονας ανάλυσης είναι η ανθρωπιστική διπλωματία της ελληνικής κυβέρνησης όπως αποτυπώνεται μέσα από τα αρχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, του Υπουργείου Εξωτερικών και άλλων φορέων. Πρώτο ορόσημο αποτελεί η συζήτηση αναπτυξιακών σχεδίων και χρηματοδοτήσεων στο πλαίσιο του ΟΗΕ κατά τις δεκαετίες 1950 και 1960, σε συνδυασμό με τα δίκτυα δραστηριοποίησης του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, των βασιλικών ιδρυμάτων (ΠΙΚΠΑ, Βασιλικό Ίδρυμα Ερευνών) και της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τα δίκτυα αυτά ανακατατάσσονται κατά την περίοδο της δικτατορίας, καθώς οι ταμειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας προς τους οργανισμούς του ΟΗΕ αυξάνονται. Τέλος, με τομή τη Μεταπολίτευση, εξετάζεται η ελληνική βοήθεια που παρασχέθηκε στην Κύπρο, στον Λίβανο και στην Αγκόλα μέχρι το 1976. Τα παραπάνω επεισόδια ανθρωπιστικής δράσης πυροδοτούν ερωτήματα σχετικά με τον βαθμό αυτονομίας της ελληνικής διπλωματίας και παρουσίας σε σχέδια χρηματοδότησης και ανάπτυξης. Ήταν η Ελλάδα δωρήτρια χώρα με αυτόνομη δράση κατά τον Ψυχρό Πόλεμο; Ή ήταν αποδέκτης ενός ρόλου δωρητή;
Τετάρτη 27.03..2024 Merih Erol Συζητήτριες: Έφη Κάννερ, Ελένη Κυραμαργιού	Τhe Grandchildren of Refugees: Armenianness and Armenian identities in Greece In this talk, I will explore intergenerational transmission of memory in the case of the Greek Armenians whose grandparents came to Greece from Asia Minor in 1922 subjected to forced migration. Based on oral history interviews and the analysis of certain memorial productions, I will discuss aspects of Armenianness and Armenian identities in Greece. I will draw both on the recent scholarship on trauma and memory within the field of Armenian Genocide Studies, and the recent scholarship on refugee memory in Greece. The topic of this talk is part of a larger ongoing book project on Armenian refugees in Greece after 1922.
Τετάρτη 03.04.2024 Κατερίνα Γαλάνη   Συζητητές: Γιάννης Γιαννιτστιώτης, Λήδα Παπαστεφανάκη	Η ανάπτυξη του ναυτιλιακού κέντρου του Πειραιά τον μακρύ 19ο αιώνα: οικονομία, εκβιομηχάνιση και αστικοποίηση Κατά τα πρώτα χρόνια του οθωνικού κράτους, ο Πειραιάς –μια σχεδόν έρημη παραλία στην Ελληνική Επανάσταση– μετατρέπεται μέσα σε λίγες δεκαετίες σε ένα διεθνές ναυτιλιακό κέντρο, ενώ θα βρεθεί παράλληλα και στην πρωτοπορία της εκβιομηχάνισης στη χώρα. Η βιομηχανική ιστορία της πόλης έχει απασχολήσει την ελληνική ιστοριογραφία συστηματικά και δημιουργικά, έχοντας όμως επισκιάσει τη ναυτιλιακή διάσταση. Η παρουσίαση επικεντρώνεται στη μελέτη της ανάπτυξης και λειτουργίας του λιμανιού και της λιμενικής ζώνης που το περιβάλλει, και εξετάζει πώς η ναυτιλιακή οικονομία διαμόρφωσε την πόλη και την τοπική βιομηχανία, καθώς και πώς συνέβαλε στην αξιοσημείωτη ανάπτυξή τους. Με την εξάπλωση του διεθνούς εμπορίου και την ενοποίηση των αγορών τον 19ο αιώνα, διάφορες παλαιές και νέες πόλεις-λιμάνια μετατράπηκαν σε διεθνή ναυτιλιακά κέντρα, συσπειρώνοντας ένα πλέγμα από υπηρεσίες, επιχειρήσεις και θεσμούς στον φυσικό χώρο του λιμανιού. Η παρουσίαση επιχειρεί να ορίσει το ναυτιλιακό κέντρο και εισάγει ένα μεθοδολογικό πλαίσιο για τη μελέτη του, μέσα από το παράδειγμα του Πειραιά, όπου συνεξετάζεται το εμπόριο και η ναυτιλιακή κίνηση, οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις, οι λιμενικές εγκαταστάσεις και οι υποδομές, η ναυπηγική βιομηχανία και η ναυτική εργασία. Η δημιουργία της πόλης του Πειραιά εκ βάθρων εκφράζει τον κεντρικό πολιτικό σχεδιασμό, με στόχο να αναδειχθεί στο πρώτο εθνικό και διεθνές λιμάνι του Ελληνικού Βασιλείου, λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης με τη νέα πρωτεύουσα της Αθήνας. Στην πόλη εισρέουν πληθυσμοί από τις παραδοσιακές ναυτικές κοινότητες του Αιγαίου και του Ιονίου, που αποτέλεσαν το λίκνο της ιστιοφόρου ναυτιλίας τον 18ο αιώνα. Η εγκατάσταση των ναυτικών αυτών πληθυσμών σε συνοικίες γύρω από το λιμάνι, η δημογραφική σύνθεση της νέας πόλης και η σταδιακή επέκταση του αστικού ιστού αντικατοπτρίζουν την αδιάρρηκτη σχέση μεταξύ του λιμανιού και της πόλης, και διαμόρφωσαν τόσο την τοπική οικονομία όσο και την αστική ταυτότητα. Η παρουσίαση βασίζεται στο ερευνητικό πρόγραμμα «PiraeusPortCity: Η ανάπτυξη της πόλης-λιμάνι του Πειραιά την εποχή της εκβιομηχάνισης και της παγκοσμιοποίησης (1834-1914)», που εκπονείται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με χρηματοδότηση ΕΛΙΔΕΚ.
Τετάρτη 17.04.2024 Αγγελής Ζαροκώστας   Συζητητές: Νίκος Καραπιδάκης, Αθηνά Συριάτου	Κατάσκοποι, περιηγητές και ενδιάμεσοι στην προεπαναστατική Ελλάδα: μία απόπειρα αναθεώρησης Η παρούσα ανακοίνωση ασχολείται με την ιστορία της κατασκοπείας, επικεντρώνοντας στη Μεσόγειο του πρώιμου 19ου αιώνα και παράλληλα προτείνοντας κάποιες σχετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις. Μέχρι αρκετά πρόσφατα, η ιστορία της κατασκοπείας και της συλλογής πληροφοριών θεωρείτο ένα παράρτημα της εξωτερικής πολιτικής «ψυχροπολεμικού» τύπου, άρα και κομμάτι της παραδοσιακής στρατιωτικής και διπλωματικής ιστορίας των «Μεγάλων ανδρών». Παράλληλα, οι κατάσκοποι προσεγγίζονταν ως μια, λίγο πολύ, πιο δυναμική προέκταση των ευρωπαϊκών κρατών εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο της μελέτης του Νέου Ελληνισμού, η ιστορία τέτοιων «ενδιάμεσων» –όπως, για παράδειγμα, ο William Martin Leake ή λιγότερο ο Ζακυνθινός Σπυρίδων Φορέστης–. που είχαν ήδη διασυνδέσεις στον ελλαδικό χώρο, έχει περάσει από διάφορα στάδια: από ολιστικά σχήματα σαν του Κ. Σιμόπουλου που τους ταυτίζουν με την παρουσία ξένων περιηγητών και «πρακτόρων» στον ελλαδικό χώρο στη δεκαετία του 1970, μέχρι πιο ψύχραιμες πρόσφατες προσεγγίσεις τους με επίκεντρο τον Φιλελληνισμό και την επανάσταση του 1821. Ενώ η ελληνική ιστοριογραφία έχει συζητήσει αρκετά εκτεταμένα την παρουσία βρετανών περιηγητών στην προεπαναστατική Ελλάδα, εν τούτοις έχει αφιερωθεί σχεδόν αποκλειστικά στο ζήτημα της ευρωπαϊκής ανακάλυψης της ελληνικής Αρχαιότητας. Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί κομμάτι μίας εν εξελίξει έρευνας πάνω στον ρόλο αυτών των ενδιάμεσων αλλά επικεντρώνοντας σε δύο μεγαλύτερα ζητήματα: από τη μία, στο να αναδείξει τη σημασία των Ναπολεόντειων Πολέμων στη συγκρότηση του νεοτερικού κράτους (με την επακόλουθη ανάγκη συστηματοποίησης της συλλογής πληροφοριών). Από την άλλη, επιδιώκει να αναδείξει τη δράση αυτών των ενδιάμεσων ως ένα ξεχωριστό δίκτυο στη Μεσόγειο με συγκεκριμένες πολιτισμικές αναφορές, συνδέσεις με λέσχες και εταιρείες όπως οι Dilettanti ή το βρετανικό κράτος.
Τετάρτη 24.04.2024   Βασιλική Χρήστου   Συζητητές: Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Νίκος Παπασπύρου	Το εκλογικό δικαίωμα και η πολιτική δημόσια σφαίρα στη Γερμανία από το 1848 μέχρι τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο Η άνοιξη του 1848, η «Άνοιξη των Λαών», συντάραξε την ευρωπαϊκή κοινωνία, λόγω των επαναστάσεων που εκδηλώθηκαν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες (π.χ. Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία) με αίτημα τον εκδημοκρατισμό και την εθνική χειραφέτηση. Ανάλογη επαναστατική κίνηση εκδηλώθηκε και στα γερμανικά κράτη, με σημαίνοντα τον ρόλο των νοτίων κρατών, η οποία οδήγησε στον σχηματισμό ενός παγγερμανικού Κοινοβουλίου στη Φραγκφούρτη και στο Σύνταγμα της Paulskirche, στο οποίο για πρώτη φορά διατυπώθηκε το αίτημα για καθολική εκλογή. Το γερμανικό 1848 είχε άδοξο τέλος, πυροδότησε όμως, στο βάθος του αιώνα, διεργασίες τόσο προς τον εκδημοκρατισμό (που δεν θα ολοκληρωθεί παρά στο Σύνταγμα της Βαϊμάρης) όσο και προς την ενοποίηση, με προεξάρχοντα τον ρόλο της Πρωσίας. Αντικείμενο της μελέτης και της παρουσίασης θα αποτελέσουν τα συντάγματα και ευρύτερα το φαινόμενο του συνταγματισμού στα γερμανικά κράτη, ιδίως στα μεγάλα κράτη του νότου (που παλαιότερα είχαν ενταχθεί στη Συνομοσπονδία του Ρήνου και είχαν δεχτεί τις επιρροές του Ναπολέοντα) και στο δεσπόζον κράτος της Πρωσίας. Μετά το 1871, η Γερμανία ενοποιείται και αποκτά «κεντρικό» Σύνταγμα. Συνεπώς, θα μελετηθούν οι νέες διεργασίες στο πλαίσιο του νέου «αυτοκρατορικού» Συντάγματος. Ιδιαίτερα θα μελετηθούν οι πολιτικές διεργασίες και το κομματικό φαινόμενο μετά το 1871 και μέχρι το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η δημιουργία μιας πολιτικής δημόσιας σφαίρας υπό την ισχύ ενός καθολικού εκλογικού νόμου μετά το 1871.
Τετάρτη 15.05.2024   Μάνος Αυγερίδης   Συζητητές: Κωστής Καρπόζηλος, Κατερίνα Λαμπρινού	Ελληνική Αντίσταση: δημιουργώντας εθνικές ιστορίες σε έναν ψυχροπολεμικό κόσμο (1944-1974) Η Αντίσταση αποτελεί ένα πεδίο ιστοριογραφικής έρευνας και δημόσιας συζήτησης, το οποίο επικαιροποιείται και διευρύνεται συνεχώς, έχοντας πάρει τη θέση του εδώ και δεκαετίες ως ένα από τα πιο δημοφιλή αλλά και πιο συγκρουσιακά θέματα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η ανακοίνωση επιστρέφει στα πρώτα εγχειρήματα εξιστόρησης της ελληνικής Αντίστασης, χωρίς να προκαταβάλει την ταυτότητά τους, και συζητάει τις πολιτικές, τις πρακτικές, τα υποκείμενα, τις γεωγραφίες και τους χρόνους αυτής της σύνθετης διαδικασίας που πραγματοποιήθηκε μετά το ίδιο το γεγονός και πριν την είσοδό του στην επικράτεια της ακαδημαϊκής ιστοριογραφίας. Η ανακοίνωση υποστηρίζει ότι η διαδικασία ιστορικοποίησης της ελληνικής Αντίστασης α) δεν μπορεί να εξεταστεί ως ένα αποκλειστικά εθνικό φαινόμενο, β) δεν ακολούθησε μια γραμμική πορεία από τη σιωπή στο σπάσιμό της, γ) δεν υπήρξε αποκλειστικά υπόθεση ενός δίπολου μεταξύ του μετεμφυλιακού κράτους και της Αριστεράς στην Ελλάδα, δ) δεν ταυτίστηκε σε απόλυτο βαθμό με τις πολιτικές και κοινωνικές διαιρέσεις που δημιούργησε η δεκαετία του 1940. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους πρώτους ιστορικούς της Αντίστασης, εντός ή εκτός των εθνικών συνόρων, και στους τρόπους με τους οποίους η προσωπική και συλλογική στράτευση στον πόλεμο μετατράπηκε, μετά το τέλος του, σε στράτευση με την ιστορία του πολέμου. Ένα γεγονός που καθόρισε τόσο τη δική τους πορεία ζωής όσο και τη διαμόρφωση της ελληνικής ιστορικής κουλτούρας.
Τετάρτη 29.05.2024 Άννα Αθανασούλη Συζητήτριες: Δάφνη Λάππα, Μαρία Σπηλιωτοπούλου	Εκκλησιαστικός έλεγχος και γαμήλιες πρακτικές τον 18ο αιώνα: το παράδειγμα της καθολικής κοινότητας της Τήνου Στη Δύση αλλά και στις περιοχές υπό οθωμανική και βενετική κυριαρχία, ο γάμος των καθολικών υπέκειτο στο κανονιστικό πλαίσιο που καθιερώθηκε με την υιοθέτηση του διατάγματος Tametsi της τριδεντινής μεταρρύθμισης (1563). Η εισαγωγή του διατάγματος στις λατινικές εκκλησίες του Αιγαίου και ευρύτερα του οθωμανικού/βενετικού χώρου και ο βαθμός εφαρμογής του εκκλησιαστικού ελέγχου στην προγαμιαία και γαμήλια συμπεριφορά του πληθυσμού αποτελούν ζητήματα ανοιχτά στην έρευνα. Η εισήγηση θα εστιάσει στην αλληλεπίδραση μεταξύ κανόνων και γαμήλιων πρακτικών μέσα από το παράδειγμα της Τήνου, όπου κατοικούσε, κατά την υπό μελέτη περίοδο, η πολυπληθέστερη ελληνική καθολική κοινότητα. Ειδικότερα, αξιοποιώντας αρχειακά τεκμήρια που παρήχθησαν στο πλαίσιο του ελέγχου αυτού (επισκοπικά και ενοριακά ληξιαρχικά βιβλία, αιτήσεις και άδειες γάμου, έγγραφα του επισκοπικού δικαστηρίου, διατάγματα της Ρωμαϊκής Συνόδου για τη Διάδοση της Πίστης) καθώς και το πλούσιο νοταριακό υλικό του Αρχείου Καθολικών Τήνου, η εισήγηση θα συζητήσει με ποιο τρόπο και σε ποιο βαθμό τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής συγκρότησης του τηνιακού καθολικού πληθυσμού, όπως το καθεστώς θρησκευτικής μειονότητας ή οι περιορισμοί του νησιωτικού περιβάλλοντος, επιδρούσαν στα όρια του ελέγχου που μπορούσαν να ασκήσουν οι εκκλησιαστικές αρχές. Επιπλέον, θα διερευνηθεί ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνονταν οι ατομικές και οικογενειακές γαμήλιες στρατηγικές στο πλαίσιο των παραπάνω περιορισμών.
Τετάρτη 12.06.2024   Γιάννης Σπυρόπουλος   Συζητήτριες: Σοφία Λαΐου, Τζελίνα Χαρλαύτη	«Αφιλέμποροι, αβιομήχανοι, αμαθείς;» Τι έχουν να μας πουν οι οθωμανικές πηγές για τη μουσουλμανική εμπορική ναυτιλία στην ανατολική Μεσόγειο (1700-1820); Η ελληνική και βαλκανική ιστοριογραφία συχνά τονίζει τον αδύναμο χαρακτήρα της μουσουλμανικής επιχειρηματικότητας στην πρώιμη νεότερη Οθωμανική αυτοκρατορία. Σύμφωνα με την καθιερωμένη άποψη, ήταν πρωτίστως το χριστιανικό επιχειρείν –με αιχμή του δόρατος την ελληνική εμπορική ναυτιλία– που με την ομολογουμένως ραγδαία ανάπτυξή του τον 18ο αιώνα δημιούργησε τις πολιτικοοικονομικές συνθήκες για τις εθνικές επαναστάσεις του 19ου αιώνα. Η θεώρηση αυτή νοηματοδοτείται όχι απλώς από την ανάπτυξη της οικονομικής θέσης των χριστιανών εντός του οθωμανικού κράτους, αλλά και από την παράλληλη στατικότητα ή και επιδείνωση της αντίστοιχης θέσης των μουσουλμάνων. Μολονότι το αντιστικτικό αυτό σχήμα είναι σήμερα ευρέως αποδεκτό από τους έλληνες ιστορικούς, η αλήθεια είναι ότι γνωρίζουμε ελάχιστα σε σχέση με τη φύση και το μέγεθος της μουσουλμανικής εμπορικής ναυτιλίας κατά τις δεκαετίες που προηγήθηκαν της Ελληνικής Επανάστασης. Υπογραμμίζοντας τη σημασία αυτού του ιστοριογραφικού ζητήματος για την κατανόηση των πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων στην ανατολική Μεσόγειο, η παρούσα ομιλία αναζητά, μέσω της συστηματικής παρουσίασης οθωμανικών πηγών, στοιχεία για τον ρόλο της μουσουλμανικής ναυτικής δραστηριότητας στην περιοχή κατά τον 18ο και τις αρχές του 19ου αιώνα.